Tekst
& fotografie Onno “Berserk” Wieringa & ’13 Crew’
‘ALL
HELL CANT STOP US’
Normandië,
D-Day.
Zeventig
jaar geleden, op zes juni 1944, kwam de lang verwachte invasie. Op vijf
stranden in het Franse Normandië landden in de vroege ochtend duizenden
schepen. De grootste armada ooit bestond uit meer dan 7000 vaartuigen en zo’n 160.000
man geallieerde troepen maakten op D-Day de oversteek van Engeland naar
Frankrijk. Tijdens D-Day vielen zeker 12.000 slachtoffers, waaronder 4.400
doden. De Atlantikwal was nog niet volledig klaar, maar zaaide dood en
verwoesting toen de kanonnen en machinegeweren de geallieerde soldaten bestookten.
Utah en Omaha Beach waren de westelijke stranden waar de Amerikanen landden,
Gold en Sword waren de oostelijke waar de Engelsen landden,
Voorafgaand
aan de invasie via de zee, werden in de nacht van 5 op 6 juni duizenden,
hoofdzakelijk Amerikaanse, parachutisten uit Dakota’s boven Sainte-Mère-Église
en omgeving gedropt. Dat stadje werd vooral beroemd door de Amerikaanse
parachutist John Steele die aan de kerktoren bleef hangen met zijn parachute.
Door zich dood te houden dachten de Duitsers tijdens de daarop volgende
schietpartij dat ze ‘m hadden geraakt, en zo
heeft hij het overleefd! Sainte-Mère-Église is daarmee een symbool voor
de parachutisten geworden die na de oorlog D-Day komen herdenken. Maar veel
parachutisten werden per ongeluk buiten de zones gedropt en velen van hen
stierven een afschuwelijke verdrinkingsdood toen zij in moerasgebieden terecht
kwamen. Door de zware bepakking van veertig kilo konden zij zich niet uit het
moeras bevrijden en uitgeput stierven zij zonder ook maar een kogel te hebben
afgevuurd.
Kerk in Sainte-Mere-Eglise, waar de parachutist John Steele aan de kerktoren bleef hangen
Operatie
Overlord luidde de codenaam voor de hele invasie. Met D-Day werd de eerste dag
van Overlord aangeduid. De verbeten strijd met de Duitsers, die achter elke ondoordringbare
heg lagen, woedde voort tot in augustus toen zij van drie kanten bij Faláise werden
omsingeld en tienduizenden Duitsers
werden gedood. ‘Het was gewoon prijsschieten…’ aldus een veteraan. Van
daaruit rukten de troepen op naar Parijs en de bevrijding van Frankrijk ging in snel tempo verder.
daaruit rukten de troepen op naar Parijs en de bevrijding van Frankrijk ging in snel tempo verder.
Nu,
zeventig jaar na dato, herdenken we D-Day, de dag die ons vrijheid zou brengen.
Een vrijheid die we nu als ‘normaal’ ervaren, maar die we aan veel, jonge,
moedige soldaten te danken hebben die vaak hun leven gaven tijdens de
bevrijding. Het zijn de mensen aan wie wij onze vrijheid te danken hebben, maar
ook de machines waarvan zij gebruik maakten speelden een grote rol..
Enkele
bijzondere namen zijn onlosmakelijk met D-Day verbonden, zoals de
Harley-Davidson WL ‘Liberator’, de BSA M20, de Willy’s Jeep en de Dakota. Maar
ook honderden andere namen van merken voertuigen, vaartuigen en vliegtuigen leverden
een enorme bijdrage aan de bevrijding van Europa en worden nog steeds door
liefhebbers zoals leden van Keep them Rolling rijdend gehouden.
Behulpzame Gendarmerie, let op het embleem op zijn mouw
De
emoties in de week die we doorbrengen op en rond de stranden van D-Day wisselen
van diep treurig tot enorm gelukkig. Er is daar zoveel gebeurd dat geen enkel
boek of film ook maar enigszins kan benaderen kan wat de jongens daar hebben
doorgemaakt. Twee veteranen op strand kijken over de zee uit, brengen hun
vingertop met daarop het zand van het strand naar hun mond en ‘proeven’ het
bloed van gesneuvelde kameraden. Een symbolisch eerbetoon, ontroerend.
Pointe du Hoc.
Hier zijn ook de beroemde scenes uit de film 'The Longest Day' opgenomen.
Bij
de grindstranden tussen Omaha Beach en Utah Beach is Pointe du Hoc, een plaats
waar ook de film The Longest Day’ is opgenomen. Er stonden enorme kanonnen genaamd
‘Batterij van Merville’ die de Amerikanen onschadelijk wilden maken. Na
dagenlange bombardementen zijn de geallieerden de hoge kliffen met touwladders opgeklommen
om de kanonnen onschadelijk te maken. Enorme verliezen werden geleden, het was
een bittere strijd met de Duitsers. Eenmaal boven bleek dat de meeste kanonnen
al weggehaald waren door de Duitsers…
Eric Barley
Schaalmodel van een Glider
In
de Engelse Sector, bij Sword Beach, treffen we veteraan Eric Barley uit
Engeland. Hij zat bij het 12th Para Bataljon en is als een van de eersten over
de beroemde Pegasus Bridge gelopen. De brug, net boven Caen over de Orne, was
cruciaal voor de bevrijding. Aan de voet van de Pegasus staat een van de
bekendste cafés uit WOII. Eric weet zich D-Day als was het gisteren te
herinneren en met typisch Engelse humor vertelt hij: “Vandaag was de pub mijn
eerste stop hier, dat wordt zo ook de laatste. Net als zeventig jaar geleden!”
En inderdaad, even later zien we hem genieten van zijn welverdiende ‘pint’. Hij
vertelt verder, “We marched all the way to Venlo, then went home. I came back,
we crossed the Rhine and we fought our way all the way to Berlin,” en met een
misprijzende blik, “Where we met the Russians…”
Het beroemde cafe bij Pegasus Bridge van de familie Grondée.
Het is nu in het bezit van de dochter.
Pegasus Bridge
De Pegasus Bridge, zo genoemd naar het embleem
van de Britse Luchtlandingsdivisie, de Pagasus (het vliegende paard) is hét
symbool en monument voor de Engelse troepen. Bill Millin, de beroemde
doedelzakspeler die al spelend over de brug marcheerde, zich niets van het
vuurgevecht aantrekkende, is een legende geworden, maar ook cafébaas George
Gondrée, die gewekt door het vuurgevecht, zijn slaapkamerraam opende en met de Franse
vlag zwaaiend luidkeels het Franse volkslied begon te zingen en de Engelsen aanmoedigde,
terwijl de strijd onder zijn raam woedde! De volgende ochtend groef hij de 99
flessen champagne op die hij bij het uitbreken van de oorlog in zijn tuin had
begraven en werd het bevrijdingsfeest uitbundig gevierd.
Bij
Arromanches is nog een van de twee kunstmatig aangelegde havens, gemaakt met
Mulberries, grote, drijvende caissons en afgezonken schepen, grotendeels te
zien. Een meesterwerk wat bijdroeg aan de snelle opmars, iets wat de Duitsers
nooit hadden verwacht. Die dachten dat de invasie in eerste instantie bij
Calais zou plaatsvinden, of een grote haven als Cherbourg of Le Havre. Maar
nooit op de stranden bij Arromanches!
Catalina van Prudent
Parachutisten gaan aan boord van een Dakota voor een dropping
De grote havenstad Cherbourg moest nog twintig
lange dagen na D-Day op haar bevrijding wachten. Bij de luchthaven staan
Dakota’s, die vandaag droppings hebben gemaakt en in formatie als eerbetoon
over de stranden scheerden. Diep ronkend brengen deze vliegtuigen een groet met
hun wing tips aan de opgestelde kampen en zo nu en dan komt er ook een Hercules
overvliegen, de laadklep open voor een dropping en vaag zien we zelfs de
parachutisten op de rand zittend naar ons zwaaien! We mogen op de luchthaven
unieke foto’s maken van de beroemde Dakota’s en een unieke Catalina. Na een
paar dagen lobbyen en met hulp van vriend Prudent mogen we bij het vallen van
de avond als enigen het platform op om foto’s te maken met de H-D van Hans
‘Dakota Hunter’ Wiesman bij de Dakota’s.
Elk
dorp heeft een of meerdere monumenten en gedenktekens, bezaaid met bloemen,
kransen en vlaggen. Een groep Canadese veteranen staat bij een tank en zij
vertellen honderduit over de werking ervan en hoe zij D-Day meemaakten. Bij een
kanon verderop zit een man met holle ogen voor zich uit te staren. Wat er in
hem omgaat weten we niet. Zou hij hier familie hebben verloren? Uitkijkend over
de stranden en kijkend naar de overblijfselen van de Atlantikwal probeer je je
een voorstelling te maken hoe het moet zijn geweest tijdens de invasie. Maar
het kan domweg niet. De angst, het lawaai, het gebulder van de kanonnen,
overal bloed en doden, hulpeloze mensen met kapotgeschoten ledematen, het moet
zo vreselijk zijn geweest dat geen mens die er niet geweest is ooit zal
beseffen wat zich hier heeft afgespeeld…
Marie-Therèse
Bij
het strand zit een oude vrouw enthousiast naar een spectaculaire vliegshow te
kijken. De Française vertelt Marie-Therèse
te heten en met haar 91 lentes heeft ze als twintigjarige bewust D-Day, hier
vlakbij het strand wonend, meegemaakt. “Ons huis was helemaal
platgebombardeerd, maar het was een prachtig moment toen we door de Engelse
soldaten werden bevrijd!” De levendige herinnering gaat verder; “We kregen
chocolade en kauwgum van de soldaten!” Met een vrolijke twinkeling in haar ogen
herhaalt ze een paar keer in gebroken Duits “Hitler Kaput! - Hitler Kaput!” We
nemen met moeite afscheid van het lieve vrouwtje en vervolgen de weg langs de
kust. De avond valt bijna en voor een monument bij Luc-sur-Mer staat Sander met
zijn H-D WL ‘Liberator’. “Ik heb hier nog bijna niet kunnen rijden, maar nu ga
ik toch echt even een stuk langs het strand!”
Een
vrije keuze, om in vrijheid gewoon een stukje te gaan rijden. We nemen het
allemaal als té vanzelfsprekend aan. De mannen die voor onze vrijheid vochten,
kwamen terug in Amerika en voelden zich nergens meer thuis. Velen van hen
konden niet meer het huisje-boompje-beestje leven aan, de maatschappij
accepteerde en begreep de oud-soldaten niet. Ze zochten avontuur en spanning,
maar vooral de kameraadschap die in de oorlog hun levens bepaalde. Oud-strijders
zochten elkaar op en vaak reden zij in groepen door het land. Vervoersmiddel
was dan bij voorkeur de H-D WL, die nog in overvloed en voor weinig
verkrijgbaar was, vaak waren het zelfs afdankertjes die de oorlog hadden
meegemaakt. Om te laten zien dat ze trots waren te hebben gevochten voor de
vrijheid, werden de motoren en hun kleding van oorlogsbuit, trofeeën en
relikwieën voorzien. Swastika’s en andere insignes en symbolen, petten, Duitse
helmen als bewijs dat ze een Duitser hadden neergeschoten, en meer zulks fraais
werd trots gedragen. Het avontuur lokte, de groepjes verenigden zich steeds
meer in clubverband en gebruikten de naam van het squadron of bataljon waarvan
zij tijdens WOII deel uit maakten. Bekend voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de
naam Hell’s Angels, maar ook talloze andere bekende namen zijn blijven hangen,
zo gebruikt H-D bijvoorbeeld Screamin’ Eagle als productnaam, afgeleid van de
Screaming Eagles.
De
motoren waren voor deze rauwdouwers niet snel genoeg en om ze lichter en dus
sneller te maken, werden ze langzamerhand van al het overtollige gewicht
ontdaan. De ‘bobber’ was geboren. In de loop der jaren kwam de Knucklehead en
later de Panhead en ook deze motoren werden gestript. Het voorspatbord van de
FL Knuck- en Panmodellen werd, omgekeerd gemonteerd, gebruikt als
achterspatbord, de ‘Ducktail’ was geboren. Om comfortabel grotere afstanden te
rijden, werd de vork wat verlengd. Hierdoor had de motor wat meer grondspeling
en werd de rechtuit stabiliteit vergroot. Het werd een trend, de vorken werden
langer en langer en ondergingen ook talloze ‘modeverschijnselen’: rechte, lange,
erg lange Springer en Girder vorken, zelfs gebogen Springervorken, vaak
rijkelijk van chroom voorzien in de ‘twisted steel’ uitvoering, lange FL vorken
et cetera. De gebruikelijke 16 inch en 18” wielen maakten plaats voor 21”
voorwielen, al werd ook heel kortstondig een belachelijk klein, smal voorwiel
tot wel 14 inch gebruikt. De sissybar werd in eerste instantie gebruikt als steun
om je slaapzak aan te binden en in sommige gevallen als ruggensteun voor je
passagier. Die werden in de loop der jaren sky-high met bijpassende, lange
smalle zadels, vaak in de King & Queen uitvoering. De uitlaten, vaak met
Fishtail einddempers, ondergingen hetzelfde lot en reikten tot in de hemel. De
benzinetanks werden kleiner en vooral de Mustangtank (zoals die origineel
gemonteerd zat op de Mustang motorfiets) bleek zeer populair. Exotische
paintjobs en overdadig chroom, vaak in combinatie met prachtig graveerwerk
volgden en zie hier, de chopper was geboren. Het werd een hype begin zestigerjaren
en toen in ’69 de film Easyrider uitkwam, werd de chopper een wereldwijd
fenomeen. Elke staat en zelfs regio ontwikkelde een eigen stijl, waar nu nog op
voortborduurt wordt.
Naast
onze vrijheid, hebben we dus ook de bobber en de chopper aan de jongens te
danken
die aan de invasie meededen.
’40
BSA B30 350cc, prototype, zijn er slechts 50 van gemaakt.
Vooral gebruikt als
dispatch motor door het Engelse en Canadese leger.
Binnenkort alle foto's van D-Day Normandie op onze website
www.madnessphotography.nl bij Photo Galleries 2014.
In de komende nummers van Het Motor Rijwiel
en Bigtwin Magazine een uitgebreide reportage!
No comments:
Post a Comment